Marie Sklodowska-Curie

Marie Sklodowska-Curie

Πραγματικά τα λόγια είναι πολύ λίγα για να περιγράψουν ,όχι μόνο το έργο και τη δύναμη αυτής της γυναίκας που άλλαξε τον κόσμο με τις ανακαλύψεις της αλλά και το παράδειγμα της, αλλά το πνεύμα της. Τόσο καθάριο, εμποτισμένο από βαθιές ανθρωπιστικές και επιστημονικές αρχές , τόσο απαλλαγμένο από τη διαφθορά και τη ματαιοδοξία της δόξας ώστε απορεί κανείς αν η Μαρί Κιουρί ήταν πραγματικός άνθρωπος, αν η ιστορία γύρω από το όνομα της είναι μόνο μύθος ή αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Κι όμως η Μαρί Κιουρί έζησε, ανακάλυψε και κατάφερε μέσα σε λιγότερο από 40 χρόνια να αλλάξει τη μορφή του κόσμου.

Αφορμή γι αυτή την ,θεωρητικά άκαιρη, ανάρτηση αποτελεί το βιβλίο της κόρης της Εύας Κιουρί "Μαντάμ Κιουρί" το οποίο αποτελεί βιογραφία της Μαρί Κιουρί. 

Το βιβλίο σαν λογοτεχνικό έργο δε με συγκλόνισε. Η γλώσσα είναι σχετικά κοινή και χωρίς ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν ένα λογοτεχνικό έργο μεγάλης αξίας. Παρόλα αυτά είναι ένα όμορφο βιβλίο που διατηρεί ένα καλό επίπεδο και με κανένα τρόπο δεν προσβάλει την αισθητική του αναγνώστη ούτε και το επίπεδο του με υπερβολικούς συναισθηματισμούς αλλά ούτε και είναι μια ψυχρή αναφορά στο έργο της μεγάλης αυτής επιστήμονα. Διατηρεί μια λεπτή ισορροπία που είναι ιδιαίτερα ευχάριστη.

Στο βιβλίο της Εύας η Μαρί εμφανίζεται με πολλά πρόσωπα. Αυτό του πανέξυπνου παιδιού, της Μαρίας, που μέσα στη κατεχόμενη Πολωνία διαβάζει πυρετωδώς όλα τα μαθήματα αν και δείχνει ιδιαίτερη κλίση στα μαθηματικά και τη φυσική (στα οποία αργότερα θα διακριθεί στη σχολή Θετικών επιστημών στη Σορβόννη με τη δεύτερη και πρώτη θέση αντίστοιχα), στα πολωνικά ενώ είναι απαγορευμένη η εθνική της γλώσσα στα σχολεία. Δείχνει αυτό το κορίτσι που διαπρέπει σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες να προσπαθεί να μεταδώσει τις γνώσεις της σε παιδιά που η οικονομική τους κατάσταση δε τους επέτρεπε να μορφωθούν. Δείχνει την νέα Μαρί να σπουδάζει στη Γαλλία και να παίρνει το πτυχίο της στα μαθηματικά και τη φυσική και στη συνέχεια να διδάσκει στις Σέβρες. Κάνοντας τη διδακτορική της διατριβή να ανακαλύπτει το ράδιο και το πολώνιο (αποφάσισε να δώσει στο στοιχείο που ανακάλυψε το όνομα της κατεχόμενης πατρίδας της και όχι το δικό της. Το όνομα κιούριο δόθηκε αργότερα από την ερευνητική ομάδα του Σίμποργκ). Τη βλέπουμε να κερδίζει πολυάριθμα βραβεία της επιστημονικής κοινότητας ,μεταξύ άλλων δύο Νόμπελ , ένα φυσικής με το σύζυγο της Πιέρ και ένα Χημείας μετά το θάνατο του, καθώς και το βρετανικό βραβείο Davy. Η Μαρί γίνεται η πρώτη γυναίκα που δίνει διάλεξη στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης καθώς και πρώτη γυναίκα στη Γαλλία που κατέχει έδρα πανεπιστημίου.

Η Μαρί όμως δε ζήτησε τίποτα από όλα αυτά. Η μικρή Μάνια ήθελε να επιζήσουν η μητέρα και η αδερφή της και αργότερα όταν η πίστη της δεν ήταν αρκετή για να βοηθήσει τη φλόγα της ζωής των δύο αγαπημένων της προσώπων επιμένει να κάνει χαρούμενο τον πατέρα της. Αργότερα, η έφηβη και νέα Μαρία αγωνίζεται για μια ελεύθερη Πολωνία κάνοντας κρυφά μαθήματα στα πολωνικά. Η Μαρία αυτή θα θυσιάσει τα πιστεύω της ,προσωρινά, και θα προσληφθεί ως καθηγήτρια από ένα εύπορο ιδιοκτήτη εργοστασίου στη επαρχία της Πολωνίας, προκειμένου να μαζέψει χρήματα για να σπουδάσει η αδερφή της Μπρόνια στη Γαλλία ιατρική. Όμως και εκεί θα κάνει μαθήματα στα φτωχά παιδιά των εργατών. Όταν ο καιρός θα φτάσει για τη Μαρί Σκλοντόφσκα να πάει και εκείνη στη Γαλλία για να σπουδάσει στις θετικές επιστήμες απομακρύνει τον εαυτό της από οτιδήποτε υλικό ,μέχρι και το φαγητό και τη ζέστη, προκειμένου οι σπουδές της να γίνουν με το μικρότερο κόστος για τον πατέρα της που της δίνει όσα μπορεί, μόλις 40 φράγκα το μήνα, αλλά και να επιτύχει στις σπουδές της. Ακόμη και όταν ο έρωτας της εμφανίζεται με τη μορφή του Πιέρ Κιουρί ,μελλοντικού συζύγου της, απορρίπτει την πρώτη πρόταση γάμου που της κάνει με το φόβο ότι αν δεχτεί θα μείνει για πάντα στη Γαλλία, δηλαδή μακριά από τον πολυαγαπημένο πατέρα της. Βλέπουμε στη συνέχεια, τη Μαρί Κιουρί να εργάζεται με αυταπάρνηση και κάτω από απάνθρωπες συνθήκες που όχι μόνο κλονίζουν την υγεία της αλλά και δυσχεραίνουν το έργο της να ανακαλύπτει το Πολώνιο και το Ράδιο.

Ερευνά ακόμη περισσότερο τις ιδιότητες των ραδιενεργών ουσιών και ανακαλύπτουν τη χρησιμότητα τους στην καταπολέμηση του καρκίνου. Γίνεται μητέρα δύο κοριτσιών, της Ιρέν που ακολουθώντας τα βήματα της μητέρας της θα κερδίσει ένα Νόμπελ Φυσικής και την Εύα που θα γίνει συγγραφέας. Μετά το θάνατο του άντρα της η Μαρί θα παλέψει την κατάθλιψη και τη στεναχώρια και θα διδάξει εμπνέοντας πολλούς νέους επιστήμονες. Θα δημιουργήσει με τα χρήματα που κέρδισε από τα βραβεία το ίδρυμα ερευνών Ραδίου στη Γαλλία καθώς και το εργαστήρι που τόσο ονειρευόταν.

Θα γίνει θρύλος, ένα πλάσμα ονειρικό που ακροβατούσε μεταξύ του θείου και του ανθρώπινου. 

Όπως ο ίδιος ο Einstein είπε ότι η Μαρί δεν έπεσε θύμα της διαφθοράς της δόξας που κέρδισε. Έζησε μια απλή ζωή χωρίς καμία από τις υπερβολές και πολυτέλειες που τόσο απεχθανόταν. Στα παιδιά της δεν άφησε υλική περιουσία αντάξια των χρημάτων που κέρδισε. Αντίθετα τα χρήματα αυτά τα έδωσε σε άτομα που πάλευαν για την επιστήμη κάτω από δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Σε  Πολωνούς φοιτητές, στα παιδιά του εργαστηρίου, σε μια μαθήτρια της σχολής Σεβρών που ήταν σε δύσκολη οικονομική κατάσταση.

Η Μαρί μίσησε τη δημοσιότητα που έφερε το βραβείο Νόμπελ. Την απασχολούσε από το επιστημονικό της έργο και δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί όπως έπρεπε. Μια φράση που θα την χαρακτηρίσει καθώς ζωγραφίζει την ύπαρξη της, την κλίση της και τον χαρακτήρα της είναι : "Στην επιστήμη πρέπει να νοιαζόμαστε για τα πράγματα όχι για τα πρόσωπα".

Στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η Μαρί έστησε κινητές και σταθερές ακτινολογικές μονάδες που έσωσαν τη ζωή χιλιάδων.

Μέχρι και τα βαθιά γεράματα η Μαρί διατήρησε το κοφτερό μυαλό της που συνδύαζε εξαίσια την τόλμη για το καινούριο αλλά και την γνώση του παλιού. Έπεσε θύμα της ακτινοβολίας της ανακάλυψης της. Πέθανε από λευχαιμία που προκλήθηκε από τη χρόνια έκθεση της στην ακτινοβολία. Αυτό το θαυματουργό ράδιο που έσωσε τόσο κόσμο τελικά τη σκότωσε αφού της είχε κάψει τα χέρια. Αυτά τα χέρια που κινούνταν πάντα νευρικά και έδωσαν στην ανθρωπότητα ένα ακόμα κομμάτι από την άπειρη γνώση που περιμένει να ανακαλυφθεί από τολμηρούς επιστήμονες, γενναίους ταξιδιώτες στον κόσμο του άγνωστου...Ερευνητές

Η Μαρί ήταν μια γυναίκα που αποτελεί παράδειγμα για όλους.  Η ανθρώπινη φύση της και οι ακλόνητες αξίες της να είναι οδηγός για τους νέος επιστήμονες. Η δύναμη της να αντεπεξέλθει ασθένειες, κακουχίες και θανάτους να θυμίζει σε κάθε άνθρωπο τη δύναμη που κρύβουμε μέσα μας. Γιατί δεν είναι ο Θεός που κάνει θαύματα αλλά η Πίστη.

Νομίζω ότι όλοι μας θα θέλαμε να ανακαλύψουμε κάτι με τόση σημασία όση και αυτή της Μαρί. Το ράδιο δημιούργησε ένα νέο κλάδο στις θετικές επιστήμες, δημιούργησε ένα καινούριο τρόπο θεραπείας, χρησιμοποιήθηκε για τη διάγνωση πολλών καταστάσεων και γέννησε μια νέα βιομηχανία. Χαρίζει φως σε εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά, χωρίς να επιβαρύνει την ατμόσφαιρα. Ακούγεται θαύμα. 

Και όμως για να αντικρούσω αυτούς που θεωρού ότι η κατάκτηση της γνώση είναι αυτοκαταστροφική για την ανθρωπότητα θα παραθέσω τα λόγια του Πιέρ Κιουρί:

"Μπορεί ακόμη να βγει το συμπέρασμα πως αν το ράδιο πέσει σε εγκληματικά χέρια, μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο. Κι εδώ μπορούμε να αναρωτηθούμε  αν είναι πλεονέκτημα να γνωρίζει η ανθρωπότητα τα μυστικά που κρύβει η φύση. Αν είναι ώριμη να ωφεληθεί από αυτά  ή μην τυχόν η γνώση τούτη γίνει για την ανθρωπότητα βλαβερή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Νόμπελ: οι ισχυρές εκρηκτικές ύλες βοήθησαν τους ανθρώπους να φτιάξουν θαυμάσια έργα. Είναι όμως και ένα τρομακτικό καταστροφικό μέσο που το παίρνουν στα χέρια τους μεγάλοι εγκληματίες, παρασέρνοντας τους λαούς στον πόλεμο. Είμαι από τους ανθρώπους που στοχάζονται μαζί με τον Νόμπελ,πως η ανθρωπότητα πιότερο καλό θα αντλήσει παρά κακό από τις νέες ανακαλύψεις.".